امیر مومنان علی علیه السلام می‌فرمایند:
خوشا کسی که معاد را به یاد آوَرد و برای حساب کار کرد،
و به گذران روز قناعت نمود و از خدا راضی بود.
باور داشتن به روز جزا جلوی بسیاری از ظلم‌ها و گناهان را می‌گیرد. وقتی این معادباوری با صفت قناعت و رضا به رضای خدا همراه شود چیزی جز سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت نخواهد بود.
حضرت علی علیه السلام به یکی از یاران خود که از بیماری شکوه می‌نمود، فرمود:
خدا آنچه را از آن شکایت داری موجب کاستن گناهانت گرداند،
چه در بیماری مزدی نیست لیکن گناهان را می‌کاهد و می‌پیراید چون پیراستن برگ درختان.
با هر گناهی، برگی از درخت سبز روح‌مان زرد می‌شود. بیماری این برگ‌های فاسد شده را می‌پیراید. البته توبه‌ی نصوح آنچنان اثرات گناه را پاک می‌کند که گویی اصلا گناهی نبوده ، به عبارت دیگر توبه برگ سبز جدیدی جایگزین برگ زرد می‌کند.
مولا امیر المومنین علیه السلام درباره انجام مستحبّات می‌فرمایند:
اگر مستحبّات ، واجبات را زیان رساند، بنده را به خدا نزدیک نگرداند.
چه بسیارند افرادی که به مستحبّات بیشتر اهمیت می‌دهند تا واجبات! مثلاً خانم‌هایی که به زیارت مشاهد مشرفه و حرم‌های امامان معصوم علیهم السلام می‌آیند اما حفظ حجاب که واجب است را جدّی نمی‌گیرند.
و چه بسیارند کسانی که بخاطر انجام یک مستحب، کار حرامی مرتکب می‌شوند! مثلاً برای دست رساندن به ضریح امامان علیهم السلام به بقیه فشار می‌آورند و باعث آزار و اذیت دیگران می‌شوند.
حضرت امیر علیه السلام درباره آداب بخشش و صدقه دادن می‌فرمایند:
بخشنده باش نه با تبذیر و انداره نگه دار و بر خود سخت مگیر.
اولاً حتما دست بخشنده باید داشت، ثانیاً در بخشش ،اسراف نباید کرد. ثالثاً این بخشش نباید طوری باشد که زندگی را بر خود ، خانواده و اهل و عیالش سخت کند.
مولایمان علی علیه السلام در وصف آفرینش انسان می‌فرماید:
با شما سخن گویم از این انسان که در تاریک‌جاى زهدانش بیافرید،
و در پرده‌هاى تیره اش در پیچید. نطفه اى بود جهنده و پلید،
سپس خونى شد لخته و نا تمام، و بچه اى در شکم مام،
و شیرخواره اى از پستان، و کودکى در خور دبستان ...
انسان اگر بداند که ابتدا چه بوده، نطفه‌ای جهنده و پلید! و در آخر هم چه می‌شود، مرداری بدبو و غیر قابل تحمل. هرگز تکبّر نورزد هرگز!
کلام حضرت علی علیه السلام در به تصویر کشیدن روز قیامت:
تا آن گاه که جهان سرآید، و بانگ نیستى برآید.
رشته کارها گسسته گردد و بناى روزگار در هم شکسته.
چون نوبت خفتن به سر رسد و رستاخیز در رسد، آنان را از شکاف گورها، و دل مورها، و لانه پرندگان و کُنام درندگان، و درون مغاک بیرون آرد.
شتابان، فرمان او را نیوشا، در رفتن به بازگشت‌گاه او، کوشا.
تنها راه نجات ، افزایش محبّت و معرفت به ائمه معصومین سلام الله علیهم اجمعین است. شناخت به همراه دوست داشتن ایجاد انگیزه می‌کند و منجر به ترک گناهان می‌شود. ان‌شاءالله
حضرت امیر المومنین علی علیه السلام گوهر انسانیّت انسان را به ما گوشزد می‌فرماید:
خدا شما را برگزید از دیگر جانداران، به دادن نعمتهاى فراوان، و بخششهاى شایان،
و ترسانیدتان از عذاب آن جهان با حجتهاى روشن و رسا در بیان.
سپس در بیان ویژگی‌های دنیا می‌فرماید:
چه دنیا، آبشخورى است تیره و تار، فریبکارى است زود گذار، سایه اى است ناپایدار، تکیه گاهى است نا استوار.
حضرت ویژگی‌های دنیا را در یک جمله بسیار زیبا بیان فرمودند. دنیایی که هم زود‌گذر است و هم فریبکار، مثل سایه، حاشیه‌ای است بی‌محتوا و ناپایدار ، غیر قابل اعتماد است و سست بنیان.
مولایمان امیر المومنین علیه السلام در نکوهش دنیا می‌فرمایند:
چه ستایم خانه‌ای را که آغاز آن رنج بردن است، و پایان آن مردن.
در حلال آن حساب است و در حرام آن عقاب.
آنکه در آن بی‌نیاز است، گرفتار است و آنکه مستمند است اندوهبار.
چه بسیار دیده یا شنیده‌ایم افرادی را که ثروت آنها برای ده نسلشان کافی است اما دریغ از یک روز خوش. و چه بسیار فقرایی که به خاطر فقر، همیشه در اندوه و حسرت مال دیگران هستند.
چاره چیست؟ راه چاره فقط بالابردن معرفت و محبت به خدا و اولیای الهی است.شناخت خدا و سنت‌های الهی به انسان کمک می‌کند که در دارایی و نداری خدا را همیشه حاضر و ناظر ببیند و با آرامش و صفا زندگی کند.
امام علی علیه السلام در تعریف پارسایی می‌فرمایند:
ای مردم! پارسایی، دامن آرزو درچیدن است،
و شکر نعمت حاضر گفتن،
و از ناروا پارسایی ورزیدن.
نکته قابل توجه: تقوا و پارسایی فقط به ترک گناه نیست، علاوه بر دوری از محرّمات الهی باید نعمت‌های حاضر خدا را شکر گفت و از آرزوهای دراز و بی‌ثمر پرهیز کرد. داشتن آرزوهای دراز و دور از توان انسان، به مرور زمان منجر به شکستن خطوط قرمز الهی خواهد شد.
حضرت امیر علیه السلام در نیایشی با خداوند علیّ متعال اینگونه می‌فرماید:
خدایا بر من ببخشای نگاه‌هایی را که نباید،
و سخنانی که به زبان رفت و نشاید،
و آنچه دل خواست و نبایست،
و آنچه بر زبان رفت از ناشایست.
مولایمان علی علیه السلام در این کلام منشأ مهمترین گناه‌ها را برای ما بیان
فرموده ، چشم و زبان و قلب سه عضوی هستند که اغلب گناهان را رهبری می‌کنند.از گناه
زبان دو بار طلب بخشایش می‌فرماید، شاید به خاطر این است که گاهی حرفی
می‌زنیم که بد نیست اما عاقبت و عوارض بدی دارد و گاهی خود حرفی که می‌زنیم
ناشایست است.
