بدترین توشه برای آن جهان چیست؟

حضرت امیر علیه السلام درباره بدترین توشه می‌فرمایند:

ستم راندن بر بندگان بدترین توشه است براى آن جهان.

شاید دیده باشید کارگران روزمزدی که ساعت‌ها کنار خیابان نشسته‌اند، منتظر یک استاد بنّا یا صاحب باغ و یا صاحب خانه‌ای ، بعضی ها در طول ماه فقط ده روز یا کمتر کار پیدا می‌کنند. تمام امورات زندگی این افراد از مزد روزانه‌ای که می‌گیرند ، می‌گذرد. اما بعضی صاحب کارها در پرداخت مزد آنها ظلم می‌کنند، کارگر بیچاره مجبور است صبر کند و در دل آه بکشد. این آه مظلوم بدترین توشه برای آن جهان است.

چه بسیار کارگران کارخانه‌هایی که ماه‌ها مزد آنها را نداده‌اند یا با منّت و تأخیر زیاد می‌دهند. تا اعتراض می‌کنند، رییس می‌گوید: راه باز ، جاده دراز! بفرما بیرون!  این ستم راندن بر بندگان خدا آن هم قشر مستضعف بدترین توشه‌ است. وای بر دزدان بیت المال، وای بر اختلاس‌گران ، وای بر احتکار کنندگان ، وای بر مسئولینی که با کاهلی و بی خیالی بازار ارز و سکه را رها کردند. این‌ها همه ستم راندن بر بندگان است که یقه‌های آهار زده و اتو کشیده این جنابان دزد و مسئول را در پل صراط می‌گیرد و بد هم می‌گیرد. امان از آن روز!

مطالعه بیشتر:

حضرت امیر ع برای چه کسانی طلب آمرزش می‌کند؟

مناجات و نیایش حضرت امیر ع با حضرت حق

تعریف پارسایی از زبان امیر مومنان ع

کلام حضرت امیر ع در ستایش دنیا!

گوهر انسانیّت انسان و دنیا

ثمره خوش اخلاقی و نرم‌خویی از زبان امیر بیان علیه السلام

 

حضرت امیرالمومنین علیه السلام درباره ثمره نرم‌خویی می‌فرمایند:

هر که را نهال خوى و خلق به بار بود، شاخ و بر او بسیار بود.

کسی که خوش اخلاق باشد و با چهره‌ای گشاده ، آرام و نرم با دیگران روبرو شود، مردم را مثل پروانه دور شمع اخلاقی خود جمع می‌کند. چهره باز او آهنربایی است برای جذب دوستانی خوب. این دوستان همان شاخ و برگ نهال خلق و خوی او هستند که کم کم تبدیل به درخت تنومندی می‌شود. از شاخه‌ی هر دوستی ، میوه‌ای متناسب می‌روید ، بعد از مدتی این نهال خوش اخلاق تبدیل به درختی سر سبز با میوه‌هایی شیرین می‌شود. تمام عناصر شخصیتی خوب را از دوستان خوب خود جذب و در خود هضم می‌کند. در نهایت می‌شود انسانی وارسته و پیشرو که هدفش تقرّب به خداست.

مطالب بیشتر:

ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر می‌ترسم

توصیف دنیا در بیان امیر بیان

تعریف علوی اعتدال و میانه‌روی

شادی و غم واقعی به چیست؟!

آن که حساب نفس خود کرد سود برد

 

حضرت علی علیه السلام درباره محاسبه نفس و حسابرسی از خود می‌فرمایند:

آن که حساب نفس خود کرد سود برد، و آن که از آن غافل ماند زیان دید، و هر که ترسید ایمن شد و هر که پند گرفت بینا گردید. و آن که بینا شد فهمید و آن که فهمید دانش ورزید.

بهترین حسابرس هر فردی خودش است

نکته:

کسی که بر نفس خود سخت بگیرید و از او حساب بکشد ،حقیقتاً در حال پند گرفتن از اشتباهات گذشته است. وقتی عبرت گرفت ، بصیرت در امور دنیا و آخرت نصیب او می‌شود و هنگامی که بصیر شد ، قوه دقت و فهمش از مسائل دین و دنیایش زیاد می‌شود. در نهایت با این قوه فهم بالا به دانش اندوزی می‌پردازد که نتیجه اش رضایت خدا در دنیا و آخرت است.

مطالب بیشتر:

توجه به اوصاف بهشت و جهنم یک عامل انگیزاننده قوی

توصیف مرگ از دیدگاه امیر بیان

بیان امیر بیان در توصیف قرآن کریم

تلنگری برای باور به زندگی بعد از مرگ

سرزنش مردم کوفه از زبان حضرت امیر علیه السلام

 

حضرت امیر علیه السلام بعد از جنگ نهروان و ماجرای حکمیت ، این چنین مردم کوفه را سرزنش کردند:

... براى آزار من، بودن شما بس ! مى خواهم خود را با شما درمان کنم و درد من شمایید، چونان که کسى خواهد خار را به خار از تن برون کند، و خار در تن او بیشتر شکند. ...  کجایند مردمى که به اسلامشان خواندند، و آن را پذیرفتند، و قرآن خواندند، و معنى آن را به گوش دل شنفتند؟ به کار زارشان برانگیختند، و آنان همچون ماده شتر که به بچه خود روى آرد، شیفته آن گردیدند! ... برادران من اینانند که رفته اند...!

نکته:

چقدر سخت است برای یک رهبر جامعه ، یک مدیر شرکت بزرگ ، نه حتی یک مدیر مدرسه ، که دانش آموزان و معلمانش خودسر و خود خواه طبق فهم خودشان عمل کنند و با درک نکردن شرایط، مدیر را آزار دهند. مدیر چگونه با آنها برخورد کند!؟ خار در چشم و استخوان در گلو!؟ مواظب باشیم که برای امام خویش و نایب او اینگونه نباشیم.

مطالعه بیشتر:

 ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند

ضربه اشرافی‌گری مسئولین به اعتماد مردم

من آنم که من دانم!

مقام تو نان‌خورش تو نیست!

راه دین تنها یکی است، راست و کوتاه!

 

حضرت علی علیه السلام درباره عظمت و شناخت اهل بیت علیهم السلام می‌فرمایند:

درهاى حکمت الهى نزد ما اهل بیت گشوده است، و چراغ دین با راهنمایى ما افروخته است. بدانید که راههاى دین که نزد ماست  یک راه است، و آن راست و کوتاه است. کسى که آن راه را پیش گیرد، به منزل رسیده و غنیمت برده، و کسى که در آن نرود، گمراه است، و پشیمانى خورده.

نکته بسیار مهم:

حضرت با تأکید اشاره می‌کنند که راه‌های رسیدن به خدا فقط یکی است ، یک راه راست و کوتاه ، یک راه پربهجت و نشاط آور ، یک راه سرخ و سبز ، یک راه با دو بال شهادت و انتظار فرج ، یک راه با دو بال دوست داشتن دوستان خدا (تولّی)و دشمن داشتن دشمنان خدا (تبرّی). هر کس که این راه را برود در کشتی امن حسینی آرام گرفته و به مقصد می‌رسد و هر کس از راه منحرف شود، سخت پشیمان می‌شود در روزی که هیچ راه فراری وجود ندارد!

مطالعه بیشتر:

 توجه به اوصاف بهشت و جهنم یک عامل انگیزاننده قوی  

توصیف مرگ از دیدگاه امیر بیان

بیان امیر بیان در توصیف قرآن کریم

تلنگری برای باور به زندگی بعد از مرگ

هیچ چیز از بدى، بدتر نیست جز عقاب آن

 

حضرت امیر المومنین علی علیه السلام می‌فرمایند:

همانا، هیچ چیز از بدى، بدتر نیست جز عقاب آن، و هیچ چیزى از خوبى، خوبتر نیست جز ثواب آن، و هر چیز از دنیا، شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است، و هر چیز از آخرت، دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است. ... و بدانید! آنچه از دنیا بکاهد و بر آخرت بیفزاید، بهتر است از آنچه از آخرت بکاهد، و در دنیا زیادت آید.

نکته‌ ۱:

 باید توجه داشت که ثواب و عقاب(عذاب) اخروی به هیچ وجه قابل مقایسه با پاداش و تنبیه دنیوی نیست، عذاب‌های الهی را دست کم نگیرید و هیچ گناهی را کوچک نشمرید که مولایمان علی علیه السلام به زیبایی این تلنگر را به ما زده است که هیچ چیز از بدی، بدتر نیست جز عقاب آن! یعنی تنها چیزی که از گناه بدتر است، عذاب آن در آخرت است. در مقابل هیچ کار نیک و خیری را دست کم نگیرید که هیچ چیزی از آن بهتر نیست جز ثواب آن.

نکته ۲:

وقتی دنیاپرستان از متاع دنیا برای شما تعریف می‌کنند و زرق و برق زندگی پر تجمل و اشرافی خود را به نمایش می‌گذارند و فخر می‌فروشند، به یاد این جمله حضرت باشید که هر چیز از دنیا، شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است، پس باور نکنید و بدانید که این لذت‌های پوشالی که از دنیا می‌برند در برابر لذت‌ها و پاداش‌های آخرت هیچ و صفر است، دقیقا صفر!

در مقابل وقتی یک صاحب‌دلی از عذاب آخرت و سختی‌های مرگ و قیامت می‌گوید و شما می‌شنوید ، باز به یاد این کلام حضرت باشید که هر چیز از آخرت، دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است. پس باور کنید که این عذاب‌ها واقعی است، این سوز و گداز آتش دنیا در برابر آتش آخرت هیچ و صفر است، دقیقا صفر!

مطالعه بیشتر:

نتیجه اعتماد به دنیا و کدخدا

همسایگان بی‌زبان در تاریکی قبر

توصیف عملکرد حضرت عزرائیل ملک الموت

خداوند دنیا را براى دوستانش نگزید

توصیف آنان که خواهان دنیا نیستند!

نشانه‌های رنج و عبرت دنیا

 

حضرت علی علیه السلام درمورد نشانه رنج و عبرت دنیا می‌فرمایند:

نشان رنج دنیا، اینکه: آدمى فراهم مى کند آنچه نمى خورد، و مى سازد آنچه در آن نمی‌نشیند، پس به سوى خدا مى رود، نه مالى برداشته، و نه خانه اى با خود داشته. ... و نشان عبرت دنیا، اینکه: آدمى بدانچه آرزو دارد، نزدیک مى شود، و رسیدن اجل رشته آرزوى او را مى بُرد.

فردی را در نظر بگیرید سال‌ها کار می‌کند، پول انباشته می‌کند و به تدریج خانه‌ای می‌سازد ، همین که خانه ساخته شد، به او می‌گویند وقتت تمام شده و باید به سفر ابدی بروی. چقدر روح و روان فرد خُرد می‌شود و رنج می‌برد، اصلا قابل تصور نیست! یک عمر برای خوراک و مسکن و ... زحمت می‌کشد اما در یک چشم به هم زدنی غافل‌گیر می‌شود و جان به جان آفرین تسلیم می‌کند.

پس عبرت بگیریم از آنچه دنیا بر سر امثال ما انسان‌ها می آورد، گمان نکنیم مرگ برای همسایه ها و دیگران است. مرگ همچون عقابی تیز پرواز بالای سر ما در حرکت است به محض اینکه خدا اراده کند چنگال مرگ قلب را می‌شکافد ، روح را از بدن بیرون می‌کشد و تسلیم صاحب اصلی آن می‌کند.

مطالعه بیشتر:

بر مرگ پیشى گیرید

کلام حضرت علی ع در توصیف عاشق

انواع صدقه دادن و فوائد آن

قرآن بهترین بهار دلها

خاصیت دنیا در کلام حضرت امیر ع

چهار ویژگی منحصر به فرد دنیا

حضرت امیر علیه السلام چهار ویژگی منحصر به فرد دنیا را بیان می‌فرماید:

 دنیا، خانه نیست شدن است، و رنج بردن، و دگرگونى پذیرفتن، و عبرت گرفتن. نشان نابود شدن، اینکه روزگار، کمان خود را به زه کرده است، تیرش به خطا نرود، و زخمش به نشود... خورنده اى است که روى سیرى نبیند، نوشنده اى است که تشنگى اش فرو ننشیند.

حضرت ۴ رکن جدا نشدنی دنیا را در این کلام کوتاه بیان فرموده است: ۱- نابودی ۲- رنج بردن ۳- تغییر و دگرگونی ۴- عبرت گرفتن

نشانه نابود شدن این است که روزگار کمان و اسلحه خود را آماده شلیک در دست دارد و گوش به فرمان فرمانده کل قوا ، قادر بی همتا و یکتای بصیر است، هیچ گاه تیرش خطا نمی‌رود ، زخمی که به پیکر آدمی می‌زند بهبودی پیدا نمی‌کند، زخم گذشت عمر و از بین رفتن فرصت بندگی خدا!

دنیا همچون دیوی پرخور است که هر چه می‌خورد و می‌نوشد روی سیری نمی‌بیند، فرصت‌های کوتاه بندگی خدا را می‌خورد و لحظات عمر  آدمی را می‌نوشد، این کار همیشگی اوست، ماهیت دنیا سپری شدن عمر و سوختن فرصت‌های زندگی است، اینطور است که انسان لحظه به لحظه به نابودی نزدیک می‌شود.

مطالعه بیشتر:

توصیف دنیاپرستان در کلام حضرت امیر ع

دنیا همچون مار است

دنیا همچون گرد کاهی بی ارزش

کم‌تر از آب بینی بُز زکامی

شادی با اندک دنیا شاخصه دنیاپرستان

 

حضرت علی علیه السلام در توبیخ دنیاپرستان می‌فرماید:

... شما را چه مى شود که به اندک دنیا، که به دست مى آورید، شاد مى شوید، و از بسیار آخرت، که از دستتان مى رود، اندوهناک نمى گردید؟ و اندک دنیا را که از دست مى دهید، ناآرامتان مى گرداند، چندان که این ناآرامى در چهره هاتان آشکار مى شود...

 

من را چه می‌شود؟ بله خودم را می‌گویم! به اندک مال دنیا که دست یابم آنچنان مست شادی می‌شوم که ساعت‌ها خدا و مرگ را فراموش می‌کنم. وای بر من وقتی که نماز صبحم قضا می‌شود و انگار نه انگار! اندوهی به خود راه نمی‌دهم! بسیار آخرت از دستم رفته اما نمی‌فهمم چون معرفت و محبتم به پروردگار کم است.

نکته:

دنیا با همه مخلّفاتش در برابر آخرت قابل مقایسه نیست و صفر در برابر بی‌نهایت است هم ازلحاظ زمانی و هم از لحاظ اندازه و نعمت‌ها و عذاب‌هایش. پس اگر تمام ثروت دنیا را به ما بدهند در برابرش یک نماز صبح از ما قضا شود ارزشش را ندارد! بله ندارد و ای کاش که این را بفهمیم و باور داشته باشیم!

مطالب بیشتر:

آنچه از مالت رفت و تو را پند آموخت!

خشم‌تان فقط برای خدا باشد!

با هر آدمى دو فرشته است که او را مى پایند

 تا به خود آیی تمام شده!

دنیا را بفروش، نه خود را!

توصیف آنان که خواهان دنیا نیستند!

 

حضرت امیر علیه السلام در توصیف کسانی که خواهان دنیا نیستند می‌فرمایند:

...آنان که خواهان دنیا نیستند، دلهاشان گریان است، هر چند بخندند، و اندوهشان فراوان است، هر چند شادمان گردند، و با نفس خود در دشمنى بسیار به سر برند، هر چند دیگران بدانچه نصیب آنان شده، غبطه خورند ...

کسانی که دل به دنیا نبسته‌اند ، دل‌هایشان زنده و محل آمد و شد انوار الهی است. دلی که زنده باشد از شدت محبت به خدا گریان و مشتاق است هر چند که در ظاهر بخندد. اینان کسانی هستند که دائم با نفس خود در جدالند، زد و خورد دارند ، نفس آنها گاه زخمی و گاهی شهید می‌شود ، نفس اماره خود را به بند کشیده‌اند و اجازه هیچ سرکشی را به او نمی‌دهند. خوشا به سعادت چنین کسانی!

مطالعه بیشتر:

 علم بهتر است یا ثروت؟! پاسخ مولا امیرالمومنین ع

مرگ نزدیک است آماده باشیم!

همیشه ترک گناه آسان‌تر از توبه است

تنها راه ریشه کن کردن بدی‌ها

آدمى در جهان نشانه است و تیرهاى مرگ بدو روانه