گوهرنویس

سیری در امواج خروشان اقیانوس بی‌کران نهج البلاغه

گوهرنویس

سیری در امواج خروشان اقیانوس بی‌کران نهج البلاغه

گوهرنویس
طبقه بندی موضوعی
آخرین نظرات

۲۱ مطلب با موضوع «انسان شناسی» ثبت شده است


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

آیا آزاده اى نیست که این خرده طعام مانده در کام دنیا را بیفکند و براى آنان که در خورَش هستند نهد؟ جانهاى شما را بهایى نیست جز بهشت جاودان پس مفروشیدش جز بدان.


آیا آزادمردی نیست که این لقمه جویده شده‌ی حال‌به‌هم‌زن دنیا را بیرون بیفکند و آن را به اهلش بسپارد؟ این خطاب حضرت به همه‌ی انسان‌ها در همه‌ی زمان‌ها و مکان‌هاست. حضرت همین حالا و در همین وبلاگ، ما را مخاطب قرار داده است، ای کاش بیدار شویم! 

انسان مقام خلیفه اللهی دارد، مقامی که بس شریف است و عظیم. او را چه به دل خوش کردن با طعام جویده شده‌ی دنیا که هر کَس و ناکَسی آن را در دهانش پیچانده و بالا آورده!؟ 

بهای انسان چیزی نیست جز بهشت جاویدان. بهشتی که بندگان صالح و محبوب خدا در آن حضور دارند و در نعمت‌های الهی غوطه ورند. پس ای انسان قدر خودت را بدان و بهشت را بخر.


مطالب بیشتر:

گوهر نویس


حضرت امیر علیه السلام می‌فرمایند:

پسر آدم را با ناز چه کار که آغازش نطفه بوده است و پایانش مردار. نه روزى خود دادن تواند و نه تواند مرگش را باز راند!


آدمی را چه به تکبّر و غرور! انسانی که آغازش مایعی بدبو و پایانش جامدی گندیده و متعفّن است چطور به خودش اجازه می‌دهد دربرابر خداوند قهّار گردن‌فرازی و قلدری کند؟!!!

انسانی که حتی نمی‌تواند روزی خود را تهیّه کند، بله نمی‌تواند. اگر همین آب که مایه‌ی حیات است نباشد، چه می‌شود؟ اگر همین خاک که به خیال ما خیلی بی‌ارزش است نباشد، چه می‌شود؟ اگر نور خورشید نباشد، چه می‌شود؟ 

اگر آب و خاک و نور خورشید نباشد هیچ موجود زنده‌ای از حیوانات و گیاهان وجود نخواهد داشت. پس ای انسان چگونه می‌توانی شکم خودت را سیر کنی اگر خدا  نخواهد روزی‌ات دهد؟!

ای انسان تو که نمی‌دانی تا کی زنده هستی، نمی‌دانی آیا یک ساعت دیگر هستی یا فقط جسمی خشک شده و منتظر دفن خواهی بود!؟ چگونه این چنین مستانه به دنبال جمع کردن پول هستی!؟ 

پس ای آدمیزادِ متکبّر و پرافاده، کمی کمتر ناز کن و به خودت بیاندیش. فکر کن از کجا آمدی؟ و به کجا می‌روی؟ و آمدنت بهر چه هست؟!

 

مطالب بیشتر:

خداوند دنیا را براى دوستانش نگزید

توصیف آنان که خواهان دنیا نیستند!

شادی با اندک دنیا شاخصه دنیاپرستان

چهار ویژگی منحصر به فرد دنیا

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

همنشین بى خرد مباش که او کار خود را براى تو آراید و دوست دارد تو را چون خود نماید.


بی‌خرد کیست؟ ملاک خردمندی چیست؟ آیا کسی که مدرک کارشناسی ارشد و دکترا دارد خردمند حساب می‌شود؟

بی‌خرد یعنی فرومایه ؛ یعنی ارزش انسان و هدف زندگی انسانی را نمی‌داند. یعنی چشم ظاهربین دارد، هدفش از زندگی دنیا جمع کردن ثروت و شهرت است به همراه سیر کردن شهوتش. فرای زندگی دنیوی را اعتقاد ندارد، شاید در ظاهر بگوید اصول دین را قبول دارم اما اگر به زندگی‌اش نگاه کنی ذرّه‌ای به مرگ و معاد باور ندارد. 

مثل کسانی که ژست روشنفکری می‌گیرند و پُز مدرک دکترایشان را می‌دهند، در همه‌ی زمینه‌های دینی و مذهبی اظهار فضل می‌کنند درحالی که احکام شرعی اولیّه خود را بلد نیستند! چنین کسانی اصلا شایسته همنشینی و الگوبرداری نیستند، چون انسان را از حقیقت زندگی انسانی دور می‌سازند.

یکی از مصادیق چنین افرادی سلبریتی‌های پر افاده‌ای هستند که فقط تبلیغ مد روز می‌کنند. انگار تا صدها سال می‌خواهند زنده بمانند، غافل و مست ثروت و شهرت هستند. اینان به واقع بی‌خرد و بی‌عقل هستند. 

حضرت امیر علیه السلام درباره انتخاب دوست و همنشین توصیه می‌فرمایند که به  تیپ و خوش لباسی و مدرک دکترایش نگاه نکنید ؛ به خرد و عقل مطابق با شرع او نگاه کنید. گاهی یک نفر روستایی بیسواد بسیار بامعرفت‌تر و خردمندتر از دکتر و مهندس است. حتما تا به حال تجربه کرده‌اید، نه؟ 


مطالب بیشتر:

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

... همانا رسول خدا (صلی الله علیه وآله) مى فرمود: « گرداگرد بهشت را دشواریها فراگرفته است، و گرداگرد دوزخ را هوس دنیا»  بدانید که چیزى از طاعت خدا نیست جز که با کراهت انجام گیرد، و چیزى از معصیت خدا نیست جز که با میل و رغبت. پس خدا بیامرزد کسى را که شهوت را مغلوب کند، و هواى نفس را سرکوب.

بله این یک سنّت الهی است که بندگی کردن و بهشتی شدن همیشه با سختی کشیدن و مجاهده با نفس، همراه بوده است و معصیت کردن  همیشه موافق امیال حیوانی انسان و کاری راحت و مورد دلخواه  بشر.

انسان در طول زندگی طبق سنت الهی بر سر دوراهی‌های خوبی و بدی قرار می‌گیرد تا با اختیار و آگاهی خود یک طرف را انتخاب کند. اگر چنین نبود، سنت آزمایش الهی محقق نمی‌شد. بطور طبیعی انسان به گناه و پیروی از خواهش‌های نفسانی گرایش دارد و شیطان هم با وسوسه های خود آن را تقویت می‌کند و اینجاست که میدان کارزار است و مرد می‌خواهد تا بر شهوات و هواهای نفس خود غلبه کند. 

حتما همه شما تجربه کردید وقتی را که بخاطر خدا چشم بر گناهی بسته‌اید و آنگاه چنان لذتی در جان و قلب شما ریخته که از لذت آن گناه بسیار بیشتر و شیرین‌تر است. اگر تجربه نکردید حتما یکبار امتحان کنید!  


مطالعه بیشتر:

توجه به اوصاف بهشت و جهنم یک عامل انگیزاننده قوی

گوهر نویس


حضرت امیر علیه السلام فرمودند:

طمع کشاننده به هلاکت است و نارهاننده، و ضامنى است حق ضمانت نگزارنده، و بسا نوشنده که گلویش بگیرد و پیش از سیراب شدن بمیرد، و ارزش چیزى که بر سر آن هم چشمى کنند هر چند بیشتر بود مصیبت از دست دادنش بزرگتر بود.

طمع به معنای سیری ناپذیری است. چشم طمع داشتن به هر نحوی که باشد مثل طمع به مال دیگران یا طمع به ناموس دیگران ، باعث هلاکت انسان می‌شود. شاید ابتدایش لذت و سرخوشی باشد اما به تدریج فرد را می‌کشد و می‌کشد و رهایش نمی‌کند تا اینکه به آبروریزی و نابودی برساندش!

سه خواسته و طلب شدید در انسان هست که سیری ناپذیر می‌باشد: ثروت ، شهوت و قدرت.

کسی که شربت گوارای ثروت را می‌نوشد، ابتدا لذت می‌برد دوباره می‌نوشد. در کنارش شهوت رانی و عافیت طلبی می‌آید، دوباره می‌نوشد، تشنه تر می‌شود. سه باره می‌نوشد، هنوز برای نوشیدن مثل سگ هار تشنه‌ای، له له می‌زند. هر چه می‌نوشد سیراب نمی‌شود. زن و زندگی‌اش را از دست می‌دهد. دوباره می‌نوشد ، مست می‌کند. بعد از مستی دست به هر کاری می‌زند که دوباره بنوشد. آبرویش می‌رود و قبل از ارضای غریزه شهوانی‌اش جان به جاندار دوزخ می‌سپرد.

مطالب بیشتر:

حضرت علی علیه السلام: من از این غفلت نگرانم...

چهارپایان در بند شکمند اما مومنان فروتنند، مهربانند، ترسانند

آیا این جمله درسته؟ (آدم باید دلش پاک باشه...)

تشبیه زیبای حضرت علی علیه السلام : بدان! هر کرده‌اى چون میوه‌اى است

گوهر نویس



حضرت علی علیه السلام فرمودند:

اى پسر آدم اندوه روز نیامده‌ات را بر روز آمده‌ات میفزا که اگر فردا از عمر تو ماند، خدا روزى تو را در آن رساند.

چه بسیار آدم‌هایی دیده‌ام و دیده‌اید که دائم از وضع زندگی خود و خرج و مخارج و هزینه‌های زندگی ناله می‌کنند و ناراضی‌اند. معمولا هم آدم‌هایی هستند که از حد متوسّط جامعه بالاترند. حساب‌های بانکی ‌شان ذخیره شده برای روز مبادا! سرمایه‌شان را سکه و دلار گرفته‌اند و از فردای بازار ارز نگران‌اند.

هم امروزشان با دلهره و استرس است هم فردایشان. نمی‌گویند که در حدود دو ماه ارزش سرمایه شان ده برابر شده ، فقط نالانند از اینکه امروز قیمت دلار پایین آمده و فردا پایین‌تر. جناب سعدی می‌فرماید: غم فردا نشاید خوردن امروز.

حضرت امیر علیه السلام به ما نهیب می‌زند که ای بچه‌ی آدم، آدم باش. اینقدر حرص و اندوه مال دنیا را نخور. اینقدر به فکر جمع کردن پول برای فردایت نباش. اینقدر غم فردای بازار سکه و ارز را در دلت مثل زهر مار نجوشان!

یک کلام ختم کلام : خدا روزی تو و فرزندان و خانواده‌ات را می‌رساند، همانطور که روزی دیروز و امروزت را رسانده، روزی فردایت را هم می‌رساند. فقط کافی است به او اعتماد کنی. والسلام!


مطالب بیشتر:

 ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر می‌ترسم

توصیف دنیا در بیان امیر بیان

تعریف علوی اعتدال و میانه‌روی

شادی و غم واقعی به چیست؟!

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام خطاب به انسان‌ها می‌فرمایند:

اى آفریده راست اندام، و پدیده‌ی نگاه‌دارى شده در تاریکیهاى ارحام، و در پرده هایى نهاده و هر پرده بر دیگرى فتاده. آغاز شدى از آنچه برون کشیده شد از گل و لاى، و نهاده شدى در آرامگاهى بر جاى، تا مدتى که دانسته است و زمانى که قسمت شده است. در دل مادرت مى جنبیدى .... پس چه کسى تو را راه کشیدن خوراک از پستان مادر نمایاند؟


مولایمان علی علیه السلام نعمت‌هایی از خداوند را به ما گوش‌زد می‌فرمایند که معمولا از آنها غافل هستیم، همین راست اندامی، تصور کنید اگر استخوان دست و پا منحنی شکل بود، چقدر بد ترکیب و بدقواره می‌شد! یا فرض کنید پوست کف دستمان این شیارهای به شکل ۱۸ و ۸۱ را نداشت، چگونه دستمان را مشت می‌کردیم؟! اگر پوست کف دست و پوست انگشتان صاف بود و این سه شیار را نداشت چه می‌شد؟! احتمالا با هر بار مشت کردن دست ، پوست جمع می‌شد و درد می‌گرفت. هیچ گاه به این نعمت‌ها فکر کرده بودید؟!


 تاریکی رحم مادر و نحوه خلقت انسان نکته‌ی بعدی است که حضرت توضیح می‌دهند. در نهایت نعمت بزرگ دیگری را گوشزد می‌فرمایند، اینکه کودک بعد از تولد مستقیم سراغ سینه مادر می‌رود و شیر را پمپاژ می‌کند تا رگ‌ها به جنبش افتد و جریان شیر آغاز شود، چه کسی این راه را به نوزاد تازه متولد شده یاد داده است؟ آیا با یادگیری مشاهده‌ای یاد گرفته است؟! بچه‌ای که هنوز چشم‌هایش بسته است و نور دنیا برایش کور کننده است چگونه مشاهده کرده !  قدرت و حکمت و رحمت خدا را باید در نوزادان دید و لذت برد.


باید با دیدن نوزاد معرفت و محبت خود را به خدای خالق حکیم افزایش داد. مگر نمی‌بینی که آرواره‌های دهان نوزاد آنقدر قوی هستند که با مکشی قدرتمند شیر را از شیرازه‌ی جان مادر بیرون می‌کشند. آن هم چه زیبا و دقیق ... ! 


مطالب بیشتر:

 وظیفه‌ی آن کس که خدا او را مالى بخشد


زمین و آسمان را برای مصلحت شما برپاشان داشته‌اند


کاهش میوه درختان و نباریدن باران نتیجه گناه بندگان


 

دنیا زدگی نتیجه جهالت ماست

گوهر نویس


حضرت امیر علیه السلام می‌فرمایند:

بدان! هر کرده‌اى چون میوه‌اى است که از گیاهى رسته است، و هیچ گیاه را از آب بى نیازى نیست، و آبها گونه گون بود. آنچه آبیارى‌اش نیکو، درختش نیکو و میوه‌اش شیرین است، و آنچه آبیاری‌ا‌ش پلید، درختش پلید و میوه اش تلخ است.

هر عمل ما مثل میوه‌ای است که ثمره‌ای تلاش شبانه‌روزی یک گیاه است، مهمترین ماده‌ی مورد نیاز این گیاه آب است. آب این ماده‌ی حیاتی انواع مختلفی دارد: از آب صاف و پاکیزه باران، آب زلال و درخشان چشمه‌ها و آب معمولی  گرفته تا آب شور ، آب لجن‌زار و شوره زار و آب گندیده که سگی در آن کرم‌زده باشد! همه‌ی این‌ها آب است و درختان و گیاهان را رشد می‌دهد، همین آب باعث رشد میوه می‌شود.

عملی که از ما انسان‌ها سر می‌زند مقدمات زیادی می‌طلبد، اول انگیزه و شوق به سوی آن عمل در ما ایجاد می‌شود. دوم اراده کردن و حرکت دادن ماهیچه‌ها به سوی آن عمل مطلوب رخ می‌دهد و ... ، در همه‌ی این مقدمات نیّت ما حرف اصلی را می‌زند. اگر هدف زندگی دنیا که همان عبودیّت و بندگی خداست را درک و باور کرده باشیم، آنگاه تمام حرکات و سکنات ما به نیّت الهی پیش می‌رود. آب و غدا می‌خوریم و حتی نفس می‌کشیم به نیت کسب قدرت برای بندگی خدا، کسب و کار حلال دست و پا می‌کنیم به  خاطر اینکه خدا دوست دارد و خدا دستور داده ، لذت‌های حلال مثل رابطه زناشویی با همسر هم اگر با نیّت خدایی و کسب رضایت خدا باشد همه‌اش عبادت است.

بنابراین عمل ما مانند میوه‌ای است که اگر با آب گوارای بندگی و نیّت خالصانه آبیاری شود نتیجه‌اش شیرین و نهایتش رسیدن به قرب الهی است ، اما اگر این میوه با آب گندیده گناه و ریا آبیاری شود نتیجه‌اش چیزی جز دوری از خدا و تلخی زندگی در دنیا و آخرت نیست. 


مطالب بیشتر:

اى بنده خدا در گفتن عیب کسى که گناهى کرده است، شتاب مکن!

فقط چهار انگشت فاصله میان حق و باطل

 ضمانت روزی و حاجات زائرین امام حسین علیه السلام

چرا می‌گوییم حماسه اربعین؟!

گوهر نویس


حضرت امیرالمومنین علیه السلام می‌فرمایند:

... چهارپایان در بند شکمند، و درندگان در پى تجاوز به هم، و زنان در فکر آرایش این جهان و تبه کارى کردن در آن. مومنان فروتنند، مومنان مهربانند، مومنان ترسانند.


گروهی از مردم مثل چارپایان تنها دغدغه ذهنی‌شان شکم و مقدمات پر کردن شکم است! گاو را در نظر بگیرید می‌خورد و نشخوار می‌کند بدون توجه به دیگران و اطرافیانش!

گروهی دیگر  مثل حیوانات درنده‌ی وحشی ، روحیه تجاوزگری و ایجاد خشونت دارند، با تجاوز به حقوق دیگران خودشان را سیر می‌کنند و دیگران را پایمان!

گروهی هم  زنان عصیان‌گر و دنیاپرستی هستند که فکر و ذکرشان آرایش خودشان و جهان اطرافشان است تا بدین وسیله لذت جویی کنند و از طریق به دام انداختن جوانان و تبه‌کاری و فساد، نفس خبیثشان را ارضا کنند.

اما در این غوغای دنیای پست و شهوتران ، مومنانی هم هستند که فروتن و مهربان با دیگران تعامل می‌کنند و زندگی اجتماعی دوستانه و مثبت‌گرایی را پیش می‌گیرند. خودشان و دیگران را به سوی کمال حقیقی رشد می‌دهند چون ترسانند! یعنی تقوای الهی را پیشه کردند و به حقوق دیگران احترام می‌گذارند و خدا را در همه حال ناظر و قادر ، باور دارند.


مطالب بیشتر:

دنیا همچون گرد کاهی بی ارزش

کم‌تر از آب بینی بُز زکامی

مشمئزکننده‌تر از استخوان خوک مرده در دست جذامی 

ناچیزتر از نیم‌خورده ملخ

گوهر نویس


حضرت امیر علیه السلام می‌فرمایند:

پس اى شنونده از پس مستى هشیار باش و از خواب غفلت بیدار باش، ...  و بدانچه از زبان پیامبر امى (صلی الله علیه وآله) به تو رسیده نیک بیندیش! ...  ناز خود بنه و بزرگى فروختن بگذار و گور خویش به یاد آر! که گذرگاه تو بر آن است، و هر چه کنى بر تو تاوان است.


درگیر شدن و انس گرفتن با زندگی دنیا نوعی مستی است که همه ما را کم و بیش فرا گرفته است. اگر بتوانیم هر روز دقایقی را به محاسبه نفس خود اختصاص بدهیم و از حالت نئشگی و مستی خارج و به هشیاری برسیم ، گام بزرگی به سوی خدا برداشته‌ایم. حضرت توصیه می‌فرمایند که به کلام رسول خدا صلی الله علیه وآله با دقت و بصیرت اندیشه کنید، سرسری و کم توجهی نکنید ، باور داشته باشید که خطاب پیامبر به خود شماست و برای فرمان‌برداری از رسول خدا تلاش کنید.

انسان مست در حقیقت انسانی است که غافل است و فراموش کرده که خداوند در همه جا و در همه زمان‌ها ناظر بر اعمال و افکار اوست. چون اگر بداند قدرت و بزرگی خدا را دیگر ناز نمی‌آورد و فخر نمی‌فروشد. قبر تاریک خویش را به یاد می‌آورد و باور می‌کند که هر چه کند به خود کند.


مطالب بیشتر:

 خشم‌تان فقط برای خدا باشد!

با هر آدمى دو فرشته است که او را مى پایند

بر مرگ پیشى گیرید

کلام حضرت علی ع در توصیف عاشق

گوهر نویس