گوهرنویس

سیری در امواج خروشان اقیانوس بی‌کران نهج البلاغه

گوهرنویس

سیری در امواج خروشان اقیانوس بی‌کران نهج البلاغه

گوهرنویس
طبقه بندی موضوعی
آخرین نظرات

۳۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «حکمت‌ها» ثبت شده است

 

 

امیر مومنان علی علیه السلام می‌فرمایند:

آن که طمع را شعار خود گرداند خود را  ُخرد نمایاند،

 و آن که راز سختى خویش بر هر کس گشود، خویشتن را خوار نمود.

و آن که زبانش را بر خود فرمانروا ساخت، خود را از بها بینداخت.

 

حضرت سه عنصر مهم برای حفظ شخصیّت انسان را در این سخن حکمت‌آمیز معرفی می‌فرمایند:

۱- طمع نداشتن: طمع باعث تحقیر انسان و در مقابل قناعت باعث تکریم انسان می‌شود.

۲- راز داری: افشای راز خود برای دیگران باعث خوار و ذلیل  شدن انسان می‌شود.

۳- کنترل زبان و بجا سخن گفتن: زیاد حرف زدن معمولا بدون فکر حرف زدن را به دنبال دارد، کسی که بدون دقت و فکر حرف می‌زند بالاخره در جایی سخن نادرست و زشتی از دهانش خارج می‌شود و از بهایش کاسته می‌شود.

پی نوشت:

برگرفته از حکمت۲ ، ص ۳۶۱

گوهر نویس

 

 

حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

پسر آدم! چون دیدی پروردگارت پی در پی نعمت می‌رساند و تو او را نافرمانی می‌کنی، از او بترس.

 

گناه و نافرمانی کردن خدا با نعمت‌های خدا، ظلم به نظام هستی است. تا کی می‌خواهیم نعمت‌های خدا را پی در پی استفاده کنیم و گناه کنیم ، باید ترسید! باید از غفلت برون شد و خدا را دید.

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

اندکى که با آن بپایى به از بسیارى که از آن دلگیر آیى.

همه‌ی ما تجربه کردیم ، هر وقت کار سنگینی به عهده‌ گرفتیم، همان اول کار خسته و ناامید شدیم. چون کارمان پیش نمی‌رود و دلزده می‌شویم. اما اگر کاری که به عهده می‌گیریم اندازه توان و ظرفیت علمی و عملی ما باشد، مرحله به مرحله کارمان جلو می‌رود و همین یک تقویت و تشویق درونی برای ادامه کار می‌شود.

در سیر و سلوک معنوی هم همین قاعده وجود دارد. علما و عارفان طریق می‌گویند ابتدا اندازه توان خود مستحبات را انجام دهید. مثلا برای نماز شب همان ابتدا تصمیم نگیرید که یازده رکعت با تمام مستحبات بخوانید بلکه کم کم نفس خود را عادت دهید. ابتدا فقط یک رکعت نماز وتر را بخوانید بعد از مدتی دو رکعت ، دو رکعت به آن اضافه کنید. اگر هم نمی‌توانید بر همین یک رکعت مداومت داشته باشید، حضرت امیر علیه السلام همین نکته را گوشزد فرموده که کار اندکی که تداوم داشته باشد خیلی بهتر و امیدوار کننده تر است نسبت به کار زیادی که باعث خستگی و دلمردگی انسان شود.

استاد سخن سعدی بزرگ می‌فرماید:

رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود... رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود.


مطالب بیشتر:

 بر مرگ پیشى گیرید

کلام حضرت علی ع در توصیف عاشق

انواع صدقه دادن و فوائد آن

قرآن بهترین بهار دلها

گوهر نویس


سلام و عرض ادب خدمت همه مخاطبین فرهیخته‌ی وبلاگ گوهرنویس

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

خدایا! به تو پناه مى برم که برونم در دیده ها نیکو نماید و درونم در آنچه از تو نهان مى دارم به زشتى گراید، پس خود را نزد مردم بیارایم به ریا و خودنمایى که تو بهتر از من بدان دانایى، پس ظاهر نکویم را براى مردمان آشکار دارم و بدى کردارم را نزد تو آرم تا خود را به بندگان تو نزدیک گردانم، و از خوشنودى تو به کنار مانم.

 پناه بر خدا! هیچ چیز بدتر از این نیست که انسان مثل میوه‌ای زیبا و رسیده  کامل و دانا به نظر برسد اما همین که پوستش شکافته شد، بوی کثافت و تعفنش به هوا برخیزد. در برخورد با مردم خوش اخلاق  و خوش رفتار باشد اما در خانه و خانواده‌اش بد اخلاق و تندخو.

خانمی می‌گفت: وقتی با شوهرم بیرون می‌روم و رفتارش را با مردم می‌بینم، حسرت می‌خورم پیش خودم می‌گویم ای کاش یکبار با من و بچه‌هایش اینگونه عزیزم عزیزم می‌گفت و قربان صدقه می‌رفت!

چنین کسانی که ظاهرشان زیبا و باطنشان زشت است، اعمال صالحشان که با ریا و خودنمایی بوده پشیزی ارزش ندارد که هیچ! به جای ثواب برای آنها عذاب نوشته می‌شود. و خداوند مو را از ماست بیرون می‌کشد و چنان ریز به ریز اعمال ما را با توجه به نیّاتمان بررسی می‌کند که دیگر هیچ جای انکاری نمی‌ماند و چاره‌ای جز تسلیم نخواهیم داشت.


مطالب بیشتر:

عواقب خطرناک قدر ناشناسی نعمت ولایت فقیه و انقلاب اسلامی

ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند

ضربه اشرافی‌گری مسئولین به اعتماد مردم

من آنم که من دانم!

گوهر نویس



حضرت علی علیه السلام فرمودند:

اى پسر آدم اندوه روز نیامده‌ات را بر روز آمده‌ات میفزا که اگر فردا از عمر تو ماند، خدا روزى تو را در آن رساند.

چه بسیار آدم‌هایی دیده‌ام و دیده‌اید که دائم از وضع زندگی خود و خرج و مخارج و هزینه‌های زندگی ناله می‌کنند و ناراضی‌اند. معمولا هم آدم‌هایی هستند که از حد متوسّط جامعه بالاترند. حساب‌های بانکی ‌شان ذخیره شده برای روز مبادا! سرمایه‌شان را سکه و دلار گرفته‌اند و از فردای بازار ارز نگران‌اند.

هم امروزشان با دلهره و استرس است هم فردایشان. نمی‌گویند که در حدود دو ماه ارزش سرمایه شان ده برابر شده ، فقط نالانند از اینکه امروز قیمت دلار پایین آمده و فردا پایین‌تر. جناب سعدی می‌فرماید: غم فردا نشاید خوردن امروز.

حضرت امیر علیه السلام به ما نهیب می‌زند که ای بچه‌ی آدم، آدم باش. اینقدر حرص و اندوه مال دنیا را نخور. اینقدر به فکر جمع کردن پول برای فردایت نباش. اینقدر غم فردای بازار سکه و ارز را در دلت مثل زهر مار نجوشان!

یک کلام ختم کلام : خدا روزی تو و فرزندان و خانواده‌ات را می‌رساند، همانطور که روزی دیروز و امروزت را رسانده، روزی فردایت را هم می‌رساند. فقط کافی است به او اعتماد کنی. والسلام!


مطالب بیشتر:

 ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر می‌ترسم

توصیف دنیا در بیان امیر بیان

تعریف علوی اعتدال و میانه‌روی

شادی و غم واقعی به چیست؟!

گوهر نویس


حضرت امیر علیه السلام می‌فرمایند:

همنشین پادشاه همچون شیر سوار است، حسرت سوارى او خورند و خود بهتر داند که در چه کار است.

کسی که همراه و پادوی پادشاه است، یا در زمان ما نوکر بله قربان گوی رییس است. حالا در هر پست و مقام یا رتبه‌ای که باشد مانند شیر سوار است که مردم حسرت زندگی او  را می‌خورند. فکر می‌کنند او رفیق رییس است و هر چه بخواهد برایش مهیّاست، اما خبر از دل او ندارند. به گفته مولای متقیّان او مانند شیر سواری است که هر لحظه‌اش با بیم و امید سپری می‌شود. ممکن است یک لحظه دیگر مورد خشم رییس واقع شود ، آنگاه تیکه پاره‌‌اش زیر دندان‌های شیر له می‌شود. 

پادشاه (همان رییس و مدیری که مست قدرت است در زمان ما) مانند شیر مغرور و زورگو است. روزی میلش می‌کشد و به روباه‌های نوکر و بله قربان گوهای خود مرحمت می کند و تکه گوشتی چرب برایشان می‌اندازد و روزی عصبانی می‌شود و همه را از دم تیغ می‌گذراند. جناب سعدی در گلستان فرموده: عمل پادشاه ای برادر دو طرف دارد: امید و بیم.

پس ای برادر به جای حسرت خوردن مقام و ثروت و جایگاه همنشین پادشاه  ، برایش دل بسوزان که بالاخره روزی می‌آید که سیه روزی نصیبش می‌شود . 

ای برادر خودت به داشته‌ها و نداشته‌هایت راضی باش و در سختی‌ها به خدا توکل کن و در همه حال خدا را شکر کن.

 

مطالب بیشتر: 

فروتنی نتیجه شناخت خداوند

بخشی از وصیت نامه مولایمان حضرت علی علیه السلام

از هر نوع مرگی که فرار کنی به سراغت می‌آید

ویژگی‌های فتنه در کلام حضرت امیر علیه السلام

گوهر نویس

 


حضرت امیر علیه السلام درباره راه رهایی از فقر  می‌فرمایند:

چون تنگدست شدید به صدقه دادن، با خدا سودا کنید.


در نگاه اول و مادی با عقل جور در نمی‌آید که انسان فقیر برای رهایی از فقر ، اندک پولی هم که دارد را صدقه بدهد. اما حضرت تنها راه رهایی از فقر را صدقه دادن می‌داند! چگونه؟!

کسی که با نیّت خالصانه و بدون ریا ، به اندازه وسع مالی خود صدقه می‌دهد، حتما خدا را در نظر داشته و معامله با خدا کرده است. و خدا به اندازه لطف و کرم بی‌نهایت خود این فرد را پاداش می‌دهد. گوشه‌ای از فوائد صدقه دادن پنهانی که بدون ریا هم هست را از بیان حضرت علی علیه السلام ببینید: ... صدقه‏ دادن‏ پنهان از چشم مردم، که آن آتش برخاسته از نابکاری‌ها و اعمال ناروا و نیز غضب و خشم خداوند عزّ و جلّ را فرو می‌‏نشاند...[1]  . این گناهان ماست که خشم خدا را برمی‌انگیزاند و برکت را از مال و جان ما می‌برد، با صدقه دادن پنهانی، آتش خشم خدا خاموش می‌شود و برکت به مال و جانمان سرازیر می‌شود.

نکته:

واضح است که نمی‌گوییم کسی که فقیر است ، مقدار زیادی صدقه دهد. اگر هر فردی به تناسب توان مالی خود، خالصانه روزانه مقداری صدقه بدهد، مصداق این کلام حضرت می‌شود. می‌شود کسی که با خدای خود معامله پر سودی کرده است، می‌شود سوادگر با خدای خود.


مطالب بیشتر:

خودت همین حالا انفاق کن البته بدون ریا

گوهر نویس

 


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

تندخویى دیوانگى است، چرا که تندخو پشیمان شود و اگر پشیمان نشد دیوانگى او استوار بود.

به قول یکی از اساتید روانشناسی همه‌ی ما آدم‌ها کم و بیش خط و نشانی از دیوانگی داریم!! این کلام حضرت دلیل محکمی بر این مدعاست، تندخویی ، خشم و عصبانیّت نوعی از جنون است. همه‌ی ما کم و بیش خشمگین شدن را تجربه کرده‌ایم ، ناگهان رگ‌های صورت و گردن پر خون می‌شود و چهره سیاه و قرمز! هر چه دم دست باشد پرتاب می‌شود و هر حرف زشتی از دهان خارج!

این داد و فریاد و تندخویی فقط چند لحظه طول می‌کشد بعد که آرام می‌شود و می‌فهمد که چه کرده یا چه گفته، به شدت پشیمان می‌شود. اما اگر پشیمان نشد و احساس بزرگی و غرور و رضایت داشت، بداند که سیرت درونی او همچون زغالی، کهنه سیاه و بدبو شده است و اگر ذره‌ای عقل سالم داشت این چنین در پیشگاه خدا و بندگان خدا گردن فرازی و تندخویی نمی‌کرد.

این پادشاهان زورگو و متکبّر که هر لحظه بنا به خشم و شادی خود دستورات متناقضی صادر می‌کنند، بهترین شاهد برای این کلام هستند. نمونه زنده و بارز دیوانگی استوار و پا برجا جناب ترامپ است که با نعره‌هایی بوزینه وار ، کشورهای مسلمان و مستقل را تهدید می‌کند.


مطالب بیشتر:

خشم‌تان فقط برای خدا باشد!


پی نوشت:

حکمت  ۲۵۵ با ترجمه استاد شهیدی

گوهر نویس



حضرت امیر علیه السلام درباره عجله در احسان و نیکی فرمودند:

پسر آدم! وصى خود در مال خویش باش، و در آن چنان کن که خواهى پس از تو کنند.


فرض کن یک ساعت دیگر می‌میری و دیگر دستت از مال دنیا کوتاه می‌شود. بدان که هیچ چیز از مال دنیا را نمی‌توانی همراه خود ببری به جز یک کفن! آنچه به دردت می‌خورد عمل صالح با نیّت خالصانه است. حضرت توصیه می‌فرماید که از مال و دارائی‌ات آنچه را که می‌خواهی بعد از مرگ انفاق کنند، خودت همین حالا انفاق کن . فرض کن الان مرگت فرا رسیده و خودت وصی اموال خودت هستی. همین امروز یک کار نیک پایدار مثل وقف یا انفاق در راه خدا انجام بده و باقی را به عهده خدا بگذار ، خداوند عزیز پاداشی غیر قابل تصور می‌دهد و غافل گیرت می‌کند.

مخصوصا اگر یک چیزی که بیشتر به آن علاقه داری در راه خدا انفاق کنی، در همان لحظه یک لذتی می‌بری که قابل بیان نیست. در آخرت هم خداوند با کرم و لطف خود پاداش می‌دهد. من خودم این لذت و احساس شعف و سرزندگی بعد از انفاق را تجربه کردم، شما هم تجربه‌هایتان را با ما در میان بگذارید.


مطالب بیشتر:

پاداش بسیار برای احسان اندک

گوهر نویس