گوهرنویس

سیری در امواج خروشان اقیانوس بی‌کران نهج البلاغه

گوهرنویس

سیری در امواج خروشان اقیانوس بی‌کران نهج البلاغه

گوهرنویس
طبقه بندی موضوعی
آخرین نظرات

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «انسان شناسی» ثبت شده است


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

همنشین بى خرد مباش که او کار خود را براى تو آراید و دوست دارد تو را چون خود نماید.


بی‌خرد کیست؟ ملاک خردمندی چیست؟ آیا کسی که مدرک کارشناسی ارشد و دکترا دارد خردمند حساب می‌شود؟

بی‌خرد یعنی فرومایه ؛ یعنی ارزش انسان و هدف زندگی انسانی را نمی‌داند. یعنی چشم ظاهربین دارد، هدفش از زندگی دنیا جمع کردن ثروت و شهرت است به همراه سیر کردن شهوتش. فرای زندگی دنیوی را اعتقاد ندارد، شاید در ظاهر بگوید اصول دین را قبول دارم اما اگر به زندگی‌اش نگاه کنی ذرّه‌ای به مرگ و معاد باور ندارد. 

مثل کسانی که ژست روشنفکری می‌گیرند و پُز مدرک دکترایشان را می‌دهند، در همه‌ی زمینه‌های دینی و مذهبی اظهار فضل می‌کنند درحالی که احکام شرعی اولیّه خود را بلد نیستند! چنین کسانی اصلا شایسته همنشینی و الگوبرداری نیستند، چون انسان را از حقیقت زندگی انسانی دور می‌سازند.

یکی از مصادیق چنین افرادی سلبریتی‌های پر افاده‌ای هستند که فقط تبلیغ مد روز می‌کنند. انگار تا صدها سال می‌خواهند زنده بمانند، غافل و مست ثروت و شهرت هستند. اینان به واقع بی‌خرد و بی‌عقل هستند. 

حضرت امیر علیه السلام درباره انتخاب دوست و همنشین توصیه می‌فرمایند که به  تیپ و خوش لباسی و مدرک دکترایش نگاه نکنید ؛ به خرد و عقل مطابق با شرع او نگاه کنید. گاهی یک نفر روستایی بیسواد بسیار بامعرفت‌تر و خردمندتر از دکتر و مهندس است. حتما تا به حال تجربه کرده‌اید، نه؟ 


مطالب بیشتر:

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

... همانا رسول خدا (صلی الله علیه وآله) مى فرمود: « گرداگرد بهشت را دشواریها فراگرفته است، و گرداگرد دوزخ را هوس دنیا»  بدانید که چیزى از طاعت خدا نیست جز که با کراهت انجام گیرد، و چیزى از معصیت خدا نیست جز که با میل و رغبت. پس خدا بیامرزد کسى را که شهوت را مغلوب کند، و هواى نفس را سرکوب.

بله این یک سنّت الهی است که بندگی کردن و بهشتی شدن همیشه با سختی کشیدن و مجاهده با نفس، همراه بوده است و معصیت کردن  همیشه موافق امیال حیوانی انسان و کاری راحت و مورد دلخواه  بشر.

انسان در طول زندگی طبق سنت الهی بر سر دوراهی‌های خوبی و بدی قرار می‌گیرد تا با اختیار و آگاهی خود یک طرف را انتخاب کند. اگر چنین نبود، سنت آزمایش الهی محقق نمی‌شد. بطور طبیعی انسان به گناه و پیروی از خواهش‌های نفسانی گرایش دارد و شیطان هم با وسوسه های خود آن را تقویت می‌کند و اینجاست که میدان کارزار است و مرد می‌خواهد تا بر شهوات و هواهای نفس خود غلبه کند. 

حتما همه شما تجربه کردید وقتی را که بخاطر خدا چشم بر گناهی بسته‌اید و آنگاه چنان لذتی در جان و قلب شما ریخته که از لذت آن گناه بسیار بیشتر و شیرین‌تر است. اگر تجربه نکردید حتما یکبار امتحان کنید!  


مطالعه بیشتر:

توجه به اوصاف بهشت و جهنم یک عامل انگیزاننده قوی

گوهر نویس


حضرت علی علیه السلام خطاب به انسان‌ها می‌فرمایند:

اى آفریده راست اندام، و پدیده‌ی نگاه‌دارى شده در تاریکیهاى ارحام، و در پرده هایى نهاده و هر پرده بر دیگرى فتاده. آغاز شدى از آنچه برون کشیده شد از گل و لاى، و نهاده شدى در آرامگاهى بر جاى، تا مدتى که دانسته است و زمانى که قسمت شده است. در دل مادرت مى جنبیدى .... پس چه کسى تو را راه کشیدن خوراک از پستان مادر نمایاند؟


مولایمان علی علیه السلام نعمت‌هایی از خداوند را به ما گوش‌زد می‌فرمایند که معمولا از آنها غافل هستیم، همین راست اندامی، تصور کنید اگر استخوان دست و پا منحنی شکل بود، چقدر بد ترکیب و بدقواره می‌شد! یا فرض کنید پوست کف دستمان این شیارهای به شکل ۱۸ و ۸۱ را نداشت، چگونه دستمان را مشت می‌کردیم؟! اگر پوست کف دست و پوست انگشتان صاف بود و این سه شیار را نداشت چه می‌شد؟! احتمالا با هر بار مشت کردن دست ، پوست جمع می‌شد و درد می‌گرفت. هیچ گاه به این نعمت‌ها فکر کرده بودید؟!


 تاریکی رحم مادر و نحوه خلقت انسان نکته‌ی بعدی است که حضرت توضیح می‌دهند. در نهایت نعمت بزرگ دیگری را گوشزد می‌فرمایند، اینکه کودک بعد از تولد مستقیم سراغ سینه مادر می‌رود و شیر را پمپاژ می‌کند تا رگ‌ها به جنبش افتد و جریان شیر آغاز شود، چه کسی این راه را به نوزاد تازه متولد شده یاد داده است؟ آیا با یادگیری مشاهده‌ای یاد گرفته است؟! بچه‌ای که هنوز چشم‌هایش بسته است و نور دنیا برایش کور کننده است چگونه مشاهده کرده !  قدرت و حکمت و رحمت خدا را باید در نوزادان دید و لذت برد.


باید با دیدن نوزاد معرفت و محبت خود را به خدای خالق حکیم افزایش داد. مگر نمی‌بینی که آرواره‌های دهان نوزاد آنقدر قوی هستند که با مکشی قدرتمند شیر را از شیرازه‌ی جان مادر بیرون می‌کشند. آن هم چه زیبا و دقیق ... ! 


مطالب بیشتر:

 وظیفه‌ی آن کس که خدا او را مالى بخشد


زمین و آسمان را برای مصلحت شما برپاشان داشته‌اند


کاهش میوه درختان و نباریدن باران نتیجه گناه بندگان


 

دنیا زدگی نتیجه جهالت ماست

گوهر نویس

 

حضرت علی علیه السلام خطاب به گمراهان فرمودند:

... کجاست خردهاى روشنى جو از چراغهاى رستگارى؟ و دیده هاى نگرنده به نشانه هاى پرهیزگارى؟ کجاست دلهایى که بخشیده در راه رضاى کردگار بود، و پیمان بسته بر طاعت پروردگار؟ بر متاع ناچیز دنیا فراهم آمدند، و براى به دست آوردن حرام یکدیگر را پس زدند. ...  پروردگارشان خواند، رمیدند و پشت کردند، شیطانشان خواند، پذیرفتند و روى آوردند.

با دقت در عبارت حضرت به این نتیجه می‌رسیم که اولین و مهمترین ویژگی گمراهان، دل‌بستگی و دل‌دادگی به دنیا است. طبیعت انسان طوری است که از هر چه منع شود نسبت به آن حریص‌تر می‌شود و از آنجا که شیطان ماهرترین انسان شناس است و تمامی نقاط ضعف ما را می‌داند، براحتی ما را به طرف حرام می‌کشاند.

 مهمترین سپر برای ما در برابر هجمه‌های شیطان، شناخت و معرفت است چون جهالت ما نسبت به خدا و نفس‌مان مانند یک کاتالیزور قوی به انفعال ما دربرابر شیطان کمک می‌کند. آن‌گاه است که خداوند مهربان هر چه ما را طرف خود می‌خواند، ما پشت می‌کنیم و مثل دیوانه‌ای ماهر از منبع نورانی و پر برکت فرار می‌کنیم! اما از طرف مقابل شیطان به کمک جهل ما تنها با یک اشاره ، ما را به سمت منبع ظلمات و تاریکی می‌کشاند و ما باز مانند یک دیوانه‌ی ماهر دانسته و ندانسته در تاریکی جهل خود غوطه‌ور می‌شویم.

در ابتدای عبارت، راه حل هایی برای رهایی از جهالت معرفی شده است:

۱- عقل روشنی جوی ما باید چراغ‌های هدایت را دنبال کند و از نور ولایت أئمه اطهار علیهم السلام بهره‌مند شود ،

۲- قلب و دل‌ ما باید در راه کسب رضای خدا صیقلی داده شوند و پر از معرفت و محبت بر اطاعت و بندگی خدا پیمان ببندند. ان شاءالله .

مطالب مرتبط:

آدمى در جهان نشانه است و تیرهاى مرگ بدو روانه

دنیا همچون گرد کاهی بی ارزش

کم‌تر از آب بینی بُز زکامی

مشمئزکننده‌تر از استخوان خوک مرده در دست جذامی 

ناچیزتر از نیم‌خورده ملخ

گوهر نویس

 


حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:

نیکوترین خوى زنان زشت ترین خوى مردان است: به خود نازیدن و ترس، و بخل ورزیدن. پس چون زن به خویش نازد، رخصت ندهد که کسى بدو دست یازد، و چون بخل آرد، مال خود و مال شویش را نگاه دارد، و چون ترسان بود، از هر چه بدو روى آرد هراسان بود.


زن باید تکبّر داشته باشد، به خود بنازد و خود را بزرگ بداند . کرامت خود را حفظ کند و با اظهار محبّت مردان نامحرم به دام نیافتد. زنانی که خود را برای نامحرم آرایش می‌کنند و حجم بدن خود را به نمایش می‌گذارند ، تنها عزت و کرامت خود را دست کم گرفته‌اند و خود را در برابر چشمان دریده ، کوچک و خوار کرده‌اند.

بخل ورزیدن از سوی خانم خانه به معنای صرفه جویی و قناعت در مخارج خانه است چون مدیریت خیلی از هزینه‌های داخل خانه به عهده زن است. همه ما دیده‌ایم خانواده‌هایی که با اصرار خانم هر سال مبلمان و پرده و ... خانه خود را عوض می‌کنند، این جور هزینه‌ها اسراف است ، واقعا اسراف و تبذیر است.

ترسیدن زن یکی از نیکوترین صفات اوست، البته ترس از خلوت با نامحرم ، ترس از نگاه‌های آلوده به بدنش ، ترس از شیرین زبانی‌های مردان همکار یا هم‌کلاسی‌ و به طور خلاصه ترس از نزدیک شدن به پرتگاه‌های دریده شدن عفّت و حیا، نه ترس از سوسک و مارمولک و ...

نکته: این سه صفت ترس، بخل و تکبّر برای مردان بدترین صفات است چون مرد ، مرد است و باید امید ، پناه و تکیه گاه همسرش باشد. مرد باید حفره‌های خالی وجود زن را پر کند و دست در دست هم به اوج خوشبختی برسند.


مطالب بیشتر:

کی باید از خدا ترسید؟!

بهترین حسابرس هر فردی خودش است

گوهر نویس

 


مولایمان علی علیه السلام در وصف آفرینش انسان می‌فرماید:

با شما سخن گویم از این انسان که در تاریک‌جاى زهدانش بیافرید،

 و در پرده‌هاى تیره اش در پیچید. نطفه اى بود جهنده و پلید،

 سپس خونى شد لخته و نا تمام، و بچه اى در شکم مام،

 و شیرخواره اى از پستان، و کودکى در خور دبستان ...


انسان اگر بداند که ابتدا چه بوده، نطفه‌ای جهنده و پلید! و در آخر هم چه می‌شود، مرداری بدبو و غیر قابل تحمل. هرگز تکبّر نورزد هرگز!

گوهر نویس

 

حضرت امیر المومنین  علی علیه السلام گوهر انسانیّت انسان را به ما گوشزد می‌فرماید:

خدا شما را برگزید از دیگر جانداران، به دادن نعمتهاى فراوان، و بخششهاى شایان،

 و ترسانیدتان از عذاب آن جهان با حجتهاى روشن و رسا در بیان.

سپس در بیان ویژگی‌های دنیا می‌فرماید:

چه دنیا، آبشخورى است تیره و تار، فریبکارى است زود گذار، سایه اى است ناپایدار، تکیه گاهى است نا استوار.

حضرت ویژگی‌های دنیا را در یک جمله بسیار زیبا بیان فرمودند. دنیایی که هم زود‌گذر است و هم فریبکار، مثل سایه، حاشیه‌ای است بی‌محتوا و ناپایدار ، غیر قابل اعتماد است و سست بنیان.

گوهر نویس